De zomerhit van 1996... 'Macarena'

Als je het over échte zomerhits hebt, dan is Macarena van Los Del Rio er zonder enige twijfel één. In 1996 leek het wel of werkelijk de hele wereld meedeed met het bijbehorende dansje. Het Spaanse duo Los Del Rio zelf bleek een ware eendagsvlieg te zijn, maar dat maakt het verhaal rondom de Macarena niet minder speciaal.

Terug naar de zomer van 1996. Waar je ook kwam: overal hoorde je in die periode Macarena van Los Del Rio. En zodra de eerste klanken te horen waren, veranderde de dansvloer steevast in één menigte die het zo kenmerkende dansje (rechterarm naar voren, linkerarm naar voren enzovoort) feilloos uitvoerde. Want in die periode kon je simpelweg niet om de Macarena heen, een lied dat een opvallend lang voortraject had gehad.

Los Del Rio
Macarena staat zoals gezegd op naam van Los Del Rio, dat zoiets betekent als ‘jongens van de rivier’. Het duo bestaat uit de Spanjaarden Antonio Monge en Rafael Ruiz Perdigones. Beiden zijn afkomstig uit Dos Hermanas, een middelgrote stad vlakbij Sevilla. De twee hadden vóór Macarena al een lange muzikale loopbaan achter de rug. Al in 1962 richtten de van jongsaf aan met elkaar bevriende Antonio en Rafael Los Del Rio op. Ze specialiseren zich in flamencomuziek en later ook in latin pop.

De carrière van Los Del Rio speelt zich decennialang af in de marge. Er wordt een hele waslijst aan albums en singles uitgebracht, maar een echte doorbraak zit er niet in. Dat verandert als Antonio in 1992 een tekst schrijft nadat hij tijdens het uitgaan in nota bene Venezuela een mooie vrouw heeft gezien. Haar naam weet hij niet, maar hij noemt haar in het liedje… Macarena. Die naam is niet zomaar gekozen: het is namelijk een wijk in Sevilla, en die wijk is weer vernoemd naar de in het katholieke Zuid-Spanje geëerde gelijknamige maagd.

Het aanstekelijke Macarena slaat aan: in thuisland Spanje wordt het een nummer 1-hit en in de zomer van 1993 wordt het ook in Nederland uitgebracht. Let wel: dit is nog niet de Macarena zoals het grote publiek van nu het lied kent, maar een wat rustigere versie zonder de house-elementen en de vrouwenstemmen. De ‘eerste Macarena’ wordt bij het toenmalige Radio 3 tot Megahit gebombardeerd en behaalt uiteindelijk de vijftiende plaats in de Mega Top 50.

Tweede leven
Tot zover de successtory van een aardige zomerhit zou je zeggen, maar het verhaal rondom de Macarena is nog lang niet af. In onder andere Spanje worden tal van danspasjes rondom Macarena bedacht: het liedje leent zich immers prima om op de dansvloer bij uit je dak te gaan. Aanvankelijk doet iedereen maar wat, al komt er beetje bij beetje wel lijn in. Als in 1995 DJ Johnny Caride in Miami in een club mensen enthousiast ziet reageren op de Macarena, besluit hij het nummer zelf te gaan draaien. Door de reacties van het dansende publiek ziet hij er wel hernieuwde hitpotentie in, maar dan moet er wél iets veranderen aan het liedje.

Johnny schakelt het producerduo Bayside Boys in, dat bestaat uit Carlos de Yarza en Mike Triay. Zij tekenen voor een ‘opgepimpte versie’ van Macarena: er wordt een Engelse tekst aan toegevoegd, er komt vrouwelijke zang bij en het nummer krijgt een aantrekkelijke housebeat. Natuurlijk blijft ook de bijdrage van Antonio en Rafael voor een flink deel gehandhaafd. Eind 1995 wordt Macarena-nieuwe-stijl een bescheiden hit in de Billboard Top 100.

Aan onze kant van de oceaan bereidt het Macarena-virus zich ondertussen snel uit: in steeds meer landen wordt het een succes. Niet zo gek ook: een goed in het gehoor liggend nummer mét een dansje (dat ook in de videoclip te zien is): dát is natuurlijk een succesformule. En dan moet de zomer nog beginnen. In mei 1996 is ook Nederland aan de beurt. Ook de nieuwe versie van Macarena wordt Megahit bij Radio 3, en dat zou dit keer het startpunt van een gigantische hit blijken te zijn.

Wereldhit
Macarena komt op 18 mei de Mega Top 50 binnen en stijgt de week erna meteen de top tien in. Op 8 juni komt Los Del Rio op de nummer 1-plek terecht. Ondertussen heeft de Bayside Boys-remix in Amerika opnieuw de Billboard Hot 100 bereikt: doordat radiostations het nummer massaal zijn gaan draaien keert Macarena terug in de charts en beleeft het een ware opmars.

Ook in de Verenigde Staten belandt Macarena in augustus uiteindelijk op de eerste plaats, een plek waar het nummer liefst veertien weken blijft staan. Het hoogtepunt voor de zomerhit wordt bereikt op de Olympische Spelen in Atlanta, waar toeschouwers voor de ogen van de hele wereld keer op keer uit hun dak gaan als ze de Macarena horen. Uiteraard wordt daarbij het welbekende dansje gedanst. Zelfs Hillary Clinton –op dat moment first lady- geeft zich over aan de Macarena.

In de Mega Top 50 staat Los Del Rio uiteindelijk vier weken op 1. De koppositie wordt overgedragen aan Killing me softly van de Fugees, die andere grote zomerhit van 1996. Maar Macarena begint erna nog geenszins aan een tocht richting de uitgang van de Mega Top 50. Want hoewel het nummer aanvankelijk wel uit de top tien zakt, stijgt het vervolgens weer terug naar de bovenste regionen. De verklaring: veel Nederlanders komen na hun vakantie vol herinneringen terug en willen alsnog die leuke zomerhit hebben, waardoor Macarena nog wekenlang hoog in de charts staat.

Pas na 26 weken is het Mega Top 50-verhaal voor Macarena over. In de jaarlijst eindigt de grote zomerhit op 5. In onder andere Duitsland en Amerika is Macarena zelfs de hit van het jaar. Los Del Rio staat liefst 60 weken in de Billboard Hot 100, op dat moment een record. Het commerciële succes van de Macarena wordt helemaal uitgemolken als er eind 1996 ook nog een kerstversie op de markt wordt gebracht. Macarena Christmas bevat naast Macarena-ingrediënten ook stukjes van bekende kersthits én de onvermijdelijke kerstbellen. De winterversie piekt uiteindelijk op 31 in de Mega Top 50, al is dat natuurlijk maar een schijntje als je het vergelijkt met de echte Los Del Rio-hit.

Eendagsvlieg met grote wereldfaam
De statistieken van Macarena zijn indrukwekkend: wereldwijd worden er miljoenen exemplaren van verkocht. Dat levert tal van gouden en platina platen op. In de Mega Top 50 is het één van de allergrootste hits van de nineties, in de Billboard Hot 100 behoort het zelfs tot de grootste hits ooit. In 2002 wordt Los Del Rio in een door VH1 samengestelde lijst van Greatest One-hit Wonders op 1 gezet.

Want inderdaad: het succes van Macarena is door Los Del Rio nooit meer herhaald. Het Spaanse duo maakt nog altijd muziek en bracht sindsdien nog heel veel singles en albums uit, maar geen enkel nummer kwam maar enigszins in de buurt van de wereldhit Macarena. Los Del Rio: een echte eendagsvlieg, maar wel ééntje met heel grote wereldfaam.