Manipulatie van hitlijsten… hoe zit het bij ons?

RamBam stond maandag in het teken van hitlijsten. De makers van het VARA tv-programma hebben met behulp van duizenden euro’s een plekje in de Single Top 100 gekocht; ‘Schijn ’N Lichtje Op Mij’ van Drukwerk komt binnen op nummer 32.

Drukwerk, een Amsterdamse popgroep die populair was in de jaren ’80, werkte mee aan de actie. Hoe RamBam het precies heeft gedaan, was tijdens de uitzending van RamBam te zien.

>> Lees meer over Drukwerk

De grote vraag is natuurlijk of dit ook in de Mega Top 50 had kunnen gebeuren. 100% uitsluiten kun je het nooit, maar de kans is wel heel erg klein. Dat komt doordat de Mega Top 50 zich niet zoals de Single Top 100 voornamelijk focust op verkoopcijfers. Om de lijst samen te stellen, maken we gebruik van drie soorten gegevens: streaming, downloads en airplay van alle landelijke radiostations die actuele muziek draaien. Elk van deze drie telt voor een derde mee. Om de gegevens goed naast elkaar te kunnen leggen, worden ze geïndexeerd waarbij de nummer 1 100% is en de nummer 2 bijvoorbeeld 92% etc.

Doordat we meerdere soorten gegevens meenemen, kunnen we makkelijk zien of er gerommeld wordt met een liedje. Als een track wel verkoopt op downloadplatforms, maar niet wordt geluisterd via streamingdiensten en niet wordt gedraaid op de radio, dan is er iets geks aan de hand en starten we een onderzoek.

We zoeken naar redenen waarom een liedje plotseling populair is. Dat kan bijvoorbeeld aandacht in een tv-programma als De Wereld Draait Door zijn of doordat de video een hit was op internet. Een voorbeeld is ‘De Glimlach Van Een Kind’ van Willeke Alberti & Johnny de Mol, die een paar weken geleden puur op downloads de Mega Top 50 binnenkwam. Dat was te verklaren doordat meerdere televisieprogramma’s aandacht hadden besteed aan de track, zoals RTL Boulevard, Shownieuws en RTL Late Night.

>> Ze spraken erover in de 3FM studio bij Giel

Er zijn echter ook singles die wel verdacht zijn. Zo zijn er artiesten die regelmatig opduiken in de downloadlijsten, terwijl er nog nooit een liedje van hen gedraaid is op de radio en hun meest beluisterde track op Spotify nauwelijks is aangeklikt. Gordons ‘Kom Eens Dichterbij’, waarvan Erik de Zwart van de Top 40 vermoedde dat het opkoping was, heeft bij ons de lijst niet gehaald.

Naast de cijfers van streaming, downloads en airplay hebben we nog een extra controlemiddel. Sinds kort krijgen we namelijk exclusief de officiële gegevens van Shazam, een app die inmiddels bijna iedereen op z’n telefoon heeft. Zo kunnen we zien hoe vaak een liedje getagd is. Al deze middelen zorgen ervoor dat wij kunnen doen wat we willen: een lijst maken met de meest populaire liedjes van Nederland. En dat zorgt ervoor dat de nummer 1 die je elke zaterdagmiddag in de Mega Top 50 hoort, ook écht de nummer 1 is.