Tim (31) filmde hoe Luc (15) wegliep uit een gesloten jeugdinstelling

Luc loopt weg uit de Amsterdamse gesloten jeugdinrichting, omdat het als een gevangenis voelt. Hij wil de vrijheid vinden. Vol goede moed stapt hij in de auto van regisseur Tim Bary (31) die deze zoektocht filmt.

Wat volgt is een reis waar het duo langsgaat bij de moeder van Luc, Luc zijn machete weggooit om zijn donkere verleden achter zich te laten en proberen ze een slaapplek te vinden. Ondertussen wordt Luc gezocht door jeugdzorg.

'Ik ben weggerend uit de gesloten jeugdzorg. Kom, we gaan op pad'

Luc is een jongen met een flinke rugzak. Hij kampt met gedragsproblemen en blowt. Hij heeft een geschiedenis met de politie, zocht met zijn andere straatvrienden de grens op. Dit escaleerde waardoor hij uithuisgeplaatst werd en meerdere keren in de gesloten jeugdzorg terechtkwam.

"Ik heb Luc een keer op straat ontmoet," vertelt Tim. "Hij viel meteen op met zijn charisma, positiviteit en sterke uitstraling. Ik wilde onder andere over hem een film maken, maar ik had geen duidelijk plan. Dat werd nog moeilijker toen Luc mij appte dat hij vastzat in de gesloten instelling.

Twee dagen later ontving ik een nieuw bericht: 'Ik ben weggerend uit de gesloten jeugdzorg. Kom, we gaan op pad.' Ik pakte impulsief mijn camera en heb hem opgehaald met de auto."

Bekijk de trailer van de '2Doc Kort: Luc' hieronder.

Schuldgevoel

Voelde Tim zich schuldig dat hij een ontsnapte jongen volgde? "Ja, en vooral medeplichtig," zegt Tim. "Jeugdzorg zocht Luc. Ik heb even gedacht dat ik hem moest terugbrengen. Maar hij had niet een strafbaar feit gepleegd en beloofde in de auto dat hij terug zou gaan naar de jeugdinstelling omdat hij wel hulp nodig had. Hij wilde gewoon eerst even genieten van zijn vrijheid. Dat stelde mij gerust."

In de film komt Tim voor meerdere dilemma’s te staan, waaronder het zoeken van een slaapplek voor Luc. Op een voetbaltribune slapen is geen goede optie, vindt Tim. "Luc vroeg of hij bij mij kon pitten," zegt Tim. "Toen worstelde ik wel om een duidelijke grens te trekken. Hoe ver ga je als regisseur? Gelukkig had ik goede gesprekken met mijn producent om te kijken of ik ethisch verantwoorde keuzes maakte."

Tekst gaat verder na afbeelding

Onoverwinnelijk

Op de vraag wat Luc wil doen als vrije man, is hij heel duidelijk: hij wil naar het strand. Dit is de plek waar hij de longen uit zijn lijf kan schreeuwen, en niemand hem hoort.

"Ik vond het mooi hoe onoverwinnelijk Luc zich voelde op de duinen van het strand," zegt Tim. "Er is altijd iemand die iets van hem vindt of achter hem aanzit. Maar daar op de duinen heeft hij van niemand last. Door Luc heb ik geleerd dat je vrijheid in de kleine dingen kunt vinden. Het hoeft niet ver weg te zijn."

Masker afdoen

Met zijn film probeert Tim onder andere te laten zien dat gesloten jeugdzorg geen veilige en fijne plek is voor Luc. "Dat betekent niet dat ik deze film heb gemaakt om jeugdzorg te bekritiseren," zegt Tim stellig. "Ik wilde gewoon laten zien wat ‘vrij zijn’ voor Luc betekent, waarom hij is weggerend en wat voor impact opsluiting heeft gemaakt op een kind."

Daarbij hoopt Tim de vooroordelen over jongens zoals Luc te verzwakken. "Er schuilt veel kwetsbaarheid achter deze stoere jongen. Ik wilde de echte Luc laten zien. Je ziet dat het masker afvalt wanneer zijn vader zegt dat hij bij hem mag slapen. Dat Luc altijd welkom is. Daar zie je Luc’s behoefte om gewoon thuis te zijn. Daar hoeft hij zich niet te bewijzen, zoals dat wel moet op straat en binnen de jeugdinstelling waar vechtpartijen normaal zijn."

Sterke band

Dat Luc zo open is in de film, komt omdat hij Tim vertrouwt. "Hij voelt hoe enthousiast ik ben om zijn verhaal te vertellen. Hij weet dat ik om hem geef en het beste voor hem wil. We hebben een sterke band. Door rond te rijden met de auto kon niemand ons horen. Ik denk dat het voor Luc een plek was waar hij zijn verhaal durfde te delen. Ik waardeer dat hij zich bij mij niet groter voordoet dan hij is."

Herkent Tim zichzelf in Luc? "Ja, op zijn leeftijd was ik ook zoekende en onrustig. Ik vond de toekomst angstaanjagend. Dus ja, ik begrijp Luc's onzekerheden. Gelukkig vond ik door audiovisuele animatie te studeren grip op mijn leven. In film kan ik al mijn creativiteit kwijt. En daarin vond ik de bevrijding om mezelf te zijn. Dat gun ik Luc ook."

Tekst gaat verder na afbeelding

Met vallen en opstaan

Aan het einde van de film zegt Luc glimlachend: ‘Alles komt goed.’ Tim gelooft dat ook. "Met vallen en opstaan zal Luc zijn plek in de wereld vinden. Hij komt van ver, maar wil vooruit. Zo gooit hij in de film zijn machete weg omdat hij zijn donkere verleden achter zich wil laten."

Maar Luc zijn verhaal is nog niet helemaal verteld. "Ik wil een tweede film over hem maken waarin ik zijn weg naar volwassenheid, en de ontwikkelingen die hij beleeft, volg. Luc maakt stappen in het leven, en die zijn groter dan hij misschien denkt."

Bekijk de 2Doc Kort Luc hier.