Zwarte Cross 2015 in 5 essentiële acts

Deze Special behandelt Zwarte Cross 2015 in vijf essentiële acts: Anouk, Miss Montreal, Normaal, Flogging Molly en John Coffey. Met deze acts was het sowieso een feestje in Lichtenvoorde.

Of zoals Normaal-frontman Bennie Jolink het zo mooi verwoordt: “Wie hebt hier een donders potje schik dach’k zo”

"Het niet dat je je moeder meeneemt om leuk te gaan dansen bij onze shows." - John Coffey

(Fotograaf: Ben Houdijk)

Na hun optreden op Pinkpop in 2015, met het beruchte biervang-filmpje, is de Utrechtse punkrockband John Coffey opeens razend populair. De ervaren live band is klaar om de wereld te veroveren, maar zet ook graag Nederlandse podia op hun kop.

John Coffey gaat ervoor

Alfred, Carsten en Richard leren elkaar kennen op de middelbare school en besluiten om samen een bandje te beginnen, dan nog met zanger Art van Triest en gitarist Twan Eikelenboom. De band krijgt de naam John Coffey, vernoemd naar het personage uit de film The Green Mile, gebaseerd op een boekenserie van Stephen King. De mannen brengen hun debuutalbum VANITY uit in 2009 en dan begint het balletje te rollen.

"We hebben echt jarenlang lopen aankutten tot het uiteindelijk John Coffey werd. Een album uitgebracht zonder David en Chris en toen in 2010 kwamen zij erbij en toen hebben we gezegd van, fuck it, nu gaan we ook alles ervoor opgeven."

nu metal meets hardcore

In eerste instantie haalt de band de inspiratie uit de nu metal-scene. Als Chris en Dave bij de band komen om Art en Twan te vervangen, nemen zij hun liefde voor hardcore mee. Uit deze combinatie ontstaat de John Coffey-sound en met hen maken ze hun tweede album.

"En dat Chris en Dave, die iets meer in de modernere hardcore dingen zaten, dus echt de nog obscuurdere dingen eigenlijk, dat we daar echt een combinatie van hebben gemaakt. Er moet heel veel melodie in zitten, heel veel kracht, maar het moet gewoon snoei-fucking-hard zijn."

John Coffey is een wild feest

Live is de band dan op zijn best, dan komt alle energie in de muziek nog meer tot zijn recht. Bij John Coffey kom je voor een feestje, een wild feestje, aldus de band.

"John Coffey is feest, maar het is wel een wild feest. Het niet dat je je moeder meeneemt om leuk te gaan dansen. Nee, je gaat met je maten en dan ga je elkaar heel hard aanstoten. Pitten, maar dan doe je dat wel met een lach. En dan kijk je elkaar aan en dan denk je, ‘damn wat heb ik nu momenteel een goede tijd’. DAT is een John Coffey show."

Energie ook op plaat

Gelukkig ligt de focus niet alleen op toffe shows. De sfeer van live optredens moet op de albums terug te vinden zijn. Album drie moet de energie van de optredens op plaat vatten.

"Zo denken we wel heel goed na van ‘wie kan die energie op plaat vatten’. We willen niet saai klinken, niet heel dik nep ofzo. We willen echt klinken, puur en rauw, maar wel dat mensen zin hebben om te springen in de slaapkamer, of in de woonkamer of met de auto net iets te hard rijden."

Beluister het fragment:

"Ik ga gewoon net zo lang door, tot het klaar is"

Anouk is ontzettend productief. Ze bracht sinds 2011 drie albums uit en produceerde ook nog het album Wrecks We Adore van Trijntje Oosterhuis - voor wie ze trouwens een nummer heeft gemaakt voor het Songfestival 2015, waar ze zelf in 2013 een dijk van een performance neerzette met 'Birds'.

Schrijven, schrijven, schrijven

Toch gaat het schrijven van nummers haar niet zozeer makkelijk af - ze is gewoon enorm gedisciplineerd als het op haar werk aankomt.

''Ik heb heel veel discipline. Zodra de kinderen naar school zijn, dan moet ik gelijk gaan zitten. Dan heb ik drie/vier uur de tijd, dan kan ik me goed concentreren. Dan is het gedaan. Dan weet ik, deze maanden, totdat het klaar is kan ik niet sporten en boodschappen halen 's ochtends. Want op het moment dat ik eerst iets anders ga doen, is het klaar. Dan is die flow al weg.''

''Ik ga gewoon net zolang door totdat het klaar is. Dan moet het gewoon gebeuren.''

In de periode dat ze schrijft, gaat ze zitten, elke dag, als de kinderen er niet zijn, en schrijft, genadeloos, tot ze haar kids uit school moet halen.

Ouder, milder, wijzer

Maar Anouk zelf is een dankbaar onderwerp.

''Ik ben nooit zo van het belerende van 'zo moeten we het allemaal doen'. Ik ben daar wel heel gevoelig voor, dat het me raakt. Ik kan bijvoorbeeld niet elke dag naar het nieuws kijken, dat kan ik helemaal niet aan. Ik schrijf meer over dingen die wat met mij doen''.

Want van angry young woman is ze uitgegroeid tot een sterke single moeder van vijf kinderen, en ouder worden, betekent ook dat je anders naar jezelf gaat kijken.

''Als ik terug luister nu, is het alleen maar positiever. Het is het cliché verhaal, dat je wat rustiger en wat milder wordt. Toch iets minder zwart-wit.''

Niet meer die boze jonge vrouw van 'Nobody’s Wife' dus, of die onafhankelijke chick van 'Urban Solitude', maar een beetje ouder, wijzer en milder.

>> Meer over Anouks album Paradise And Back Again

Beluister het fragment:

Het begon voor Miss Montreal allemaal met het kaasliedje

Sanne Hans, ook wel bekend als Miss Montreal, wordt in 2008 ontdekt door haar zangkunsten in een kaasreclame. Als klein meisje is de stotterende Roos-Anne (Sanne) al druk bezig met het schrijven van teksten en het spelen in verschillende bandjes. Het verlegen meisje vindt haar rust in het schrijven van liedjes: als ze zingt heeft ze geen last van haar gestotter.

"Ik was ook niet echt een hele nare puber ofzo, want ik ging altijd heel saai thuis gewoon de hele dag spelen."

Kaasreclame

In 2008 wordt ze gevraagd om een liedje te spelen in een kaasreclame. Dit trekt de aandacht van onder andere Giel Beelen.

"Als je dan als nietswetend meisje in een schuur moet spelen voor Giel Beelen en ik was echt bang voor hem toen, maar ik denk iedereen, want hij had toen ook nog een hele andere stijl van presenteren. Ik zag er meer tegenop dan dat ik het allemaal leuk vond."

Giel is onder de indruk

Ondanks dat Sanne het eng vindt om voor de DJ op te treden, is Giel erg van haar onder de indruk. Kort na haar optreden is Sanne te horen in Giel’s ochtendprogramma en De Wereld Draait Door. Hierna gaat het los, ze krijgt een contract aangeboden bij 8Ball Music en neemt hier haar eerste single ‘Just A Flirt’ op.

Vrienden om op terug te vallen

Ondanks dat ze in korte tijd doorbreekt, heeft Sanne iets om op terug te vallen. Ze werkt namelijk samen met haar vier beste vrienden aan haar nieuwe album onder de naam Miss Montreal. Deze vrienden kent ze al sinds de middelbare school.

"We zaten bij elkaar in de klas. Ik heb iedereen ontmoet in 2005. Dat is al heel lang geleden. We zaten bij elkaar in de klas en we hadden een soort schoolband. En toen zei ik van ‘stel dat ik ooit doorbreek, dan wil ik met jullie in de band’ nou en toen hadden we dat ook."

Het debuutalbum Miss Montreal komt uit in 2009 en een jaar later verschijnt het tweede album So… Anything Else?. Voordat haar derde album uitkomt, brengt Miss Montreal de single ‘Wish I Could’ uit. Met deze single wint Sanne de Schaal van Rigter, voor het meest gedraaide liedje op 3FM, hierna barst ze in tranen uit van blijdschap.

"Ik voel me nu heel stom dat ik zit te huilen, maar ik werk er best wel hard voor en ik ga er nooit van uit. En nu heb ik eindelijk ook iets gewonnen een keer. Dat vind ik heel erg leuk."

Enorm autobiografisch

Vol goede moed werkt ze verder aan haar derde album dat in april 2012 uitkomt: I Am Hunter. In 2014 komt het vierde album Irrational uit met Utopia soundtrack ‘Say Heaven, Say Hell’ en tongbreker ‘Tututu’. Haar inspiratie haalt de zangeres uit haar eigen leven. Alles waar ze over schrijft heeft ze zelf meegemaakt.

"Alles is enorm autobiografisch. Omdat ik altijd zeg, als je mijn albums hebt, dat je dan ook echt alles over mij weet. Dus als je een tekst hoort dan heb ik het ook echt op dat moment meegemaakt."

Beluister het fragment:

“Wie hebt hier een donders potje schik dach’k zo”

Bennie Jolink - kunstschilder. Dat was althans wat Bennie zelf in gedachten voor z’n carrière had toen hij cum laude afstudeerde aan de beeldende kunst-opleiding AKI in Enschede en vervolgens naar Amsterdam trok.

'Ik ging dood van de heimwee'

Daar werd hij telkens vriendelijk en met veel interesse ontvangen -- tot hij begon te praten. Bennie’s Achterhoekse accent was keer op keer reden voor mensen om ‘m links te laten liggen: hij was maar een domme boer.

Bennie Jolink: "Toen ik een jaar of 19 was, vond ik het nodig om een jaar in Amsterdam te gaan wonen. 'Where it all happens, haha'. En toen nog een aantal jaren meer in de grote stad gewoond, en ik ging gewoon dood van de heimwee."

Bennie zet boerenrock op de kaart

Van dat accent besloot Bennie een kracht te maken. Met z’n band Normaal zong hij in eerste instantie Engels, tot hij op Hemelvaartsdag 1975 bij een optreden in Lochem een bluesnummer in z’n eigen streektaal zingt. Het slaat zó aan, dat Normaal volledig naar dialect omschakelt en ze boerenrock op de kaart zetten. Met heel veel succes: in een tijd waarin Nederlandstalige muziek nauwelijks aanslaat, haalt hun 'Oerend Hard' in 1977 de tweede positie in de hitlijsten.

'Orend Hard' is het grote begin

Vanaf 'Oerend Hard' is Normaal niet meer te stoppen. Hun fans, de høkers, bezoeken massaal hun tournees (veldtochten geheten) en al snel staat een optreden van Normaal gelijk aan heel veel bier, klompen en angoan.

Høken en daldeejen

De optredens van Normaal krijgen al snel een beruchte reputatie. Maar wat is dat høken en daldeejen eigenlijk?

Bennie Jolink: "Daldeejen is schik maken. Alles wat lekker is. Het betekent ook zo heen en weer bewegen. [Bennie beweegt zijn bovenlichaam van links naar rechts] Van alles eigenlijk. Høken is hetzelfde maar iets ruiger, maar het heeft dus allemaal, al deze begrippen - dat moet je heel goed begrijpen - niks met agressie te maken. Dat is niet høken, dat is niet daldeejen, dat is niet leuk. Gewoon alles wat echt gezellig is en aan de ruige kant natuurlijk een beetje."

De Achterhoek

Wat is er nou zo bijzonder aan de Achterhoek?

Bennie Jolink: "Hoeveel redenen zouden we daar voor op kunnen geven? De Achterhoek heeft een soort gemoedelijkheid, gekoppeld aan een degelijke ouderwetse standvastigheid, haha. En dat het hier prachtig is. En wie hebt hier een donders potje schik dach’k zo”

Grondleggers van de dialectpop

Normaal is zonder enige twijfel de grondlegger van de dialectpop: zonder hen geen De Kast, Skik, Rowwen Hèze en al helemaal geen Jovink & de Voederbietels.

Jovink & de Voederbietels

Die laatste band is namelijk mede opgericht door Bennie’s zoon Gijs en aangezien Jovink & de Voederbietels de band is achter het immens populaire Zwarte Cross Festival is het goede traditie dat Normaal daar elk jaar ook optreedt.

Dat wil zeggen: tot dit jaar (2015), want na 40 jaar houdt de band er dit jaar mee op. Nou heeft Bennie dat wel eens geroepen vanwege een slechte gezondheid, maar dit keer lijkt het menens: op 19 december is hun afscheidsconcert in het Gelredome.

Beluister het fragment:

“Wij zijn de band die niemand ooit wilde” - Flogging Molly

Ze klinken Iers, maar de leden van Flogging Molly zijn op zanger Dave King na allemaal Amerikaans. Flogging Molly in 1997 opgericht in Los Angeles. Hun grote inspiratiebron: de muziek van The Pogues.

Traditionele Ierse instrumenten dealbreaker

Dave had toen al wat bandjes versleten en was eigenlijk van plan een solocarrière te starten, maar toen hij van z’n platenlabel te horen kreeg dat hij geen traditionele Ierse instrumenten mocht gebruiken ontbond hij het contract en ging z’n eigen weg.

Iedereen zei 'nee' tegen Flogging Molly

De muziek van Flogging Molly gaat veelal over typisch Ierse zaken als de burgeroorlog, de katholieke kerk, drank, armoede en feesten. Een echte hit heeft de band in Nederland nooit gescoord en hoelang ze ook al meegaan, de wereldtop is nooit binnen bereik geweest.

Dave King: "We've been a band that nobody ever wanted. I mean the industry. We're a band that started off in a pub. Just playing for people in a pub. And we've done everything ourselves. And if we can do it, anybody can do it. No matter what type .. - even if it is not even music - whatever it is you are doing, you can do it, because everyone told us 'no'."

"Punkrock heeft niks te maken met uiterlijk"

Naast de Ierse invloeden in de muziek kenmerkt Flogging Molly zich ook in de punk-kant: stevige gitaren. Maar verwacht niet zeven extreme punkers op het podium!

Dave King: "Punkrock to me is Johnny Cash and people like that, like the Dubliners and Willy Nelson and all that. I mean, it's not a hairstyle or the million tattoo's I have on me. Guitar, song, from the heart and that's it. That's what we've always been about."

'Drunken Lullabies'

Hun bekendste track ken je misschien uit de skategame Tony Hawke Pro Skater 4: 'Drunken Lullabies'.

Beluister het fragment: