Paul Rabberings reis naar Zambia

Om inzichtelijk te maken wat er met de opbrengst van 3FM Serious Request gebeurt reisde Paul Rabbering in oktober naar Zambia, waar hij een van de vele project bezocht die het Rode Kruis heeft opgezet om kindersterfte door de gevolgen van diarree te voorkomen.

Bekijk hier de verantwoording

>> Het doel van 3FM Serious Request 2014

Hij maakte een reportage tijdens zijn reis:

Shit wat goed!

Een hele grote drol, midden in het dorp. Het stinkt hier behoorlijk in Nastoya. Het Rode Kruis is hier vandaag voor het eerst. Ik merk gelijk verschil met de andere dorpjes die ik al gezien heb in deze regio in Zambia. Hier zitten overal vliegen, de bewoners zien er slecht uit: Kinderen hebben kale plekken op hun hoofd, omdat hun haar uitvalt door het weinige en eenzijdige eten.

En het stinkt hier door die poep. Het halve dorp zit met een doek voor z’n mond. Maar mensen grinniken wel. Een Rode Kruis vrijwilliger heeft die drol hier net expres neergelegd. De poep was niet moeilijk te vinden. Nog geen 100 meter hier vandaan is de plek waar de bewoners naar toe gaan om hun behoefte te doen. Een veld met wat lage begroeiing, op een helling.

Een schoon flesje water wordt aangeboden aan de dorpsoudste. Ze neemt een slok; Het water smaakt goed. Nu haalt de Rode Kruis vrijwilliger een heel klein beetje poep uit de drol en stopt het bij het water. Effe goed schudden.. en..: Je ziet geen verschil. Maar iedereen heeft gezien wat er gebeurd is met dat heerlijke water, dus niemand denkt er ook maar over na om een slok te nemen.

Waarom dit voorbeeld? Omdat vies, besmet water gewoon helder kan zijn. Ik was verbaasd om te zien dat het water dat de dorpsbewoners uit het beekje halen helder is. Ik verwachtte een viezige, bruine kleur. En ook stank eigenlijk. Maar nee. Niet alleen een leermoment voor de mensen hier, maar ook voor mij.

Het Rode Kruis komt na deze eerste voorlichting een week later terug, zo wordt afgesproken met het dorp. Op die dag gaan lokale vrijwilligers van het Rode Kruis samen met de bewoners toiletten bouwen. Een huisje van riet, een gat in de grond en een deksel. Meer is het niet, maar een grote stap naar betere hygiëne. Als de toiletten staan komt het Rode Kruis terug met groter geschut: In een ander dorp zag ik al hoe het boren van een waterput gaat.

Hier in deze regio in Zambia zit het grondwater op meer dan 40 meter diepte. Daarboven bestaat de grond uit zand. Boren is mogelijk, maar daar komt wel kennis en de juiste apparatuur bij kijken. Door 3FM Serious Request 2013 is er nu geld om dit kunnen realiseren.

Hoe ga je eigenlijk naar het toilet?

Matukwa is een meisje van 12. Ze woont met haar broers en zussen in het dorp Njognogo. Ik wordt warm onthaald in dit dorp, de kinderen dansen en zingen liedjes over diarree. Die hebben ze geleerd op school. Het is groot feest, mensen zijn ongelooflijk blij en dankbaar voor de hulp die kwam dit jaar. Ook in dit dorp overleden eerder kinderen aan uitdroging als gevolg van diarree.

Matukwa laat me zien hoe een toilet eruit ziet. Heel grappig als ze zelfs even voordoet hoe ze gaat zitten. Deksel er weer op en dan handen wassen. Met zeep, of als die op is, met as. Een jerrycan aan een touwtje zorgt ervoor dat je nooit met je handen eraan hoeft te zitten. En er is ook geen toiletdeur. Dus eigenlijk is het hygiënischer dan hoe wij het doen in Nederland!

Het was geweldig om te zien hoe het Rode Kruis te werk gaat. Ik ben erg onder de indruk van de manier van werken. Lokale mensen die aan anderen een dorp verderop uitleggen over hygiëne. Mensen krijgen voorlichting in hun eigen taal van mensen die ze vertrouwen. Er komt geen bijdehante blanke aan te pas.

Ik was ook erg onder de indruk van de blijdschap die ik zag in Zambia. Ik weet dat de meesten leven van 1 maaltijd per dag. Vaak niet meer dan een bakje maispap. Ondanks de ellende heb ik zoveel stralende blikken gezien. Kinderen hoeven in deze dorpen niet meer dood te gaan aan diarree. En dat maakt het zware leven in Afrika positiever.

Paul Rabbering