Alles wat je moet weten voor het interview met Fresku in 3voor12 Radio

Door: Roberto Lobosco

Ze hebben in ieder geval genoeg om over te praten. Vanavond (donderdag 27 augustus) schuift rapper Fresku aan bij 3voor12 Radio (vanaf 21:00 op 3FM), dat wegens Roosmarijns vakantie wordt gepresenteerd door Michiel Veenstra. Het knuppeltje dat Fresku in het hoenderhok gooide afgelopen 14 augustus door een spraakmakende videoclip op Youtube te posten met een zo mogelijk nog spraakmakendere tekst, miste zijn doel allerminst.

Witwat?

Sinds het nummer 'Zo Doe Je Dat' rondwaart over het web, zijn hevige discussies losgebarsten over het punt dat de Eindhovense rapper wilde maken, namelijk dat 'wij in Hilversum' geen zwarte rappers draaien en dat je pas op de radio komt als je een witmang, een blanke, bent.

"Die lyrics klinken tight, man. Maar helaas ben je niet een white man. Je bent op internet een hype, kan. Maar never dat Giel Beelen jou draait, want... Die yoyo hiphop is te saai, man. Doe iets met een band net als Kyteman."
- Fresku in 'Zo Doe Je Dat'

Plasje doen

Goedemorgen! Dat soort teksten gaan je natuurlijk niet in de kouwe kleren zitten. En hoewel onmiddellijk duidelijk is dat de track doordrenkt is van satire, maakt hij het punt natuurlijk niet voor niets. Fresku bracht in ieder geval een brede discussie op gang, waar elk zichzelf respecterend muziekmedium zijn plasje over wilde doen. Dat het nieuwe album van Fresku Nooit Meer Terug begin september wordt gedropt, zal ook een motivatie zijn geweest om deze opschudding juist nu te veroorzaken.

Vriend van de show

Giel gaf de volgende dag in De Volkskrant zijn visie op de plaat, die hij erg "vet vindt". In de track wordt een quote van Giel ("Hiphop, dat slaat helemaal nergens op. Weet je, het werkt gewoon niet op de radio") namelijk uit z'n verband gerukt en gereproduceerd om het cynische statement van Fresku kracht bij te zetten. Overigens is Fresku aanstaande 4 september - de dag van de release van Nooit Meer Terug - 'gewoon' op De Speelplaats bij Giel.

"Fresku maakt cabaret. Hij is een vriend van de show. Dit is een discussie die leeft en die hij aan de kaak stelt. Als iemand weet dat het voor ons geen rasding is maar een sound, dan is hij het wel. Ik omarm het nummer eerder dan dat ik me ervan distantieer."
- Giel in De Volkskrant

Ter Tafel

Cabaret, satire, pluggen van de nieuwe plaat, noem het zoals je wilt. Feit is wel dat Fresku een punt aansnijdt waar ook in en rondom Hilversum al geruime tijd over wordt gepraat en gedacht. In het NRC werd rondom het moment van de release van de clip Top Notch-baas Kees de Koning aangehaald, die begin 2015 dit onderwerp ter tafel bracht en vertelde het onbegrijpelijk te vinden dat video's van acts als SawtuBoys MoneyGang (SBMG) op Youtube miljoenen keren worden bekeken, maar niet worden gedraaid op 3FM.

Onbewuste voorsprong

De impact van de clip van Fresku was voelbaar en riep op tot zelfreflectie bij betrokkenen. Zo schreef 3voor12-journalist Atze de Vrieze een openhartig en introspectief artikel, dat hij aanvloog met de prikkelende titel 'Fresku heeft wel een beetje gelijk over Hilversum'. Een belangrijk element in zijn betoog is het zogeheten 'white privilege', het verschijnsel dat blanke Nederlanders door hun huidskleur een voorsprong hebben op andere Nederlanders, en zich daar nauwelijks van bewust zijn. Maar ook haalt De Vrieze de term 'institutioneel racisme' aan.

"Grof gezegd komt het neer op het feit dat een organisatie of overheid een bepaalde groep mensen benadeelt, vanwege hun huidskleur of etnische achtergrond. Let wel: dat betekent natuurlijk helemaal niet dat alle medewerkers van zo’n organisatie met witte puntmutsen achter hun bureau zitten, maar wel dat het systeem zo in elkaar zit dat in dit geval zwarte artiesten er moeilijker aansluiting vinden. Het is een veel listiger probleem, omdat de individuen in zo’n organisatie best 100% kunnen deugen, maar ze wel in het grotere geheel gevangen zitten."
- Atze de Vrieze op 3voor12

Dat de schoen wringt, weet De Vrieze (die Fresku ook nog interviewde) goed uit te leggen, maar hoe die precies te ontwringen, kon hij niet zeggen. Hij roept in ieder geval op om eens goed in de spiegel te kijken bij de publieke omroep, want "als we een ding kunnen leren uit het werk van Fresku, dan is het dat zelfreflectie loont."

Het vaakst op 3FM

Na het artikel van 3voor12 heeft Wilbert Mustaers, zendermanager van 3FM en FunX, ook gereageerd - weliswaar op persoonlijke titel - onder het artikel van 3voor12. Mutsaers erkent dat Hilversum een 'blank bolwerk' is, maar dat er ook een generatieconflict aan ten grondslag ligt en hij beseft dat dit niet zomaar vanzelf verandert. Maar het is volgens Mutsaers niet zo dat 3FM geen hiphop draait. Hij schrijft zelfs dat van de landelijke FM-stations 3FM degene is die Fresku het vaakst draait. Toch kan hiphop bij het 3FM-publiek niet op de hoogste waardering rekenen.

"Ruim 10 jaar geleden deed 3FM een poging meer ‘urban’ te gaan draaien en helaas bereikte de zender daarmee een all time low niet alleen in aantal luisteraars (bijna de helft van wat het nu is) maar ook in waardering van de zender, en dat laatste is pas echt belangrijk."
- Wilbert Mustaers, zendermanager 3FM

In zijn betoog belooft Mustaers dat nog scherper over de muziekkeuze van 3FM en FunX wordt nagedacht. Wat dat betreft is hij Fresku dankbaar voor zijn knuppel in het hoenderhok.

"Het geeft mij extra aanleiding om met iedereen te praten over de problematiek over het blank zijn van Hilversum in het algemeen en natuurlijk ook het muziekbeleid van de diverse zenders waarvoor ik verantwoordelijk ben. We doen het goed als het gaat om Nederlands talent is mijn mening maar het kan altijd beter. Ik ben mij meer dan bewust van het ‘systeem’ waarin ook ik zit, en ben afgelopen jaren altijd van mening geweest dat ik er meer van binnenuit aan kan doen, dan van buitenaf."

Verhit maar terecht

Kortom, hier is het laatste woord nog niet over gesproken. Gelukkig maar. Om te beginnen zal Michiel Veenstra donderdag vanaf 21:00 Fresku met open armen ontvangen, om te praten over zijn nieuwe plaat, wellicht over de titelkansen van 'zijn' PSV en natuurlijk over de verhitte maar terechte discussie die hij heeft ontketend met 'Zo Doe Je Dat'. Daarnaast zal hij ook live optreden. Ook komt Fresku vrijdag nog even langs bij Giel op De Speelplaats.