"Leuk hoor, school, maar mijn bedrijf dan?"

(Bron foto)

>> Test jezelf: Heb jij het in je om een bedrijf te beginnen?

Twee van onze X-Labbers runnen hun eigen toko. Quincy (18) begon op zijn twaalfde met programmeren en timmert met zijn webdesignbedrijf Boeddo flink aan de weg. Zo is hij nog altijd in de race voor een Spin Award, een prijs voor creatieve digitale concepten.

Jaïr (17) is ook lekker bezig met zijn kledinglijn Zw.Art, dat hij nog niet zo heel lang geleden startte met een maatje van hem. Niet dat hij per se een toekomst als couturier voor zich ziet, maar dat hij een ondernemend type is, staat buiten kijf.

Stijgende lijnen

En daarmee zijn Quincy en Jaïr niet de enige tieners in Nederland die zich naast hun schoolactiviteiten ook al in werkend Nederland roeren. Dat scholieren hun eigen bedrijfje starten zou je zonder te overdrijven een trend kunnen noemen.

Dat vindt ook Jessica van El, projectleider en ondernemersadviseur bij de Kamer van Koophandel (KvK), de belangenbehartiger van het bedrijfsleven. “De afgelopen twee jaar richt ik me steeds meer op jonge ondernemers, waarin een stijgende lijn is te zien."

4.580 inschrijvingen

En hoe ziet zo’n stijgende lijn er dan uit? Nou simpel: In 2009 schreven 2.100 ondernemers onder de 20 jaar zich in bij de KvK, in 2011 waren dat er rond de 3.700 en in 2015 liep dat aantal op tot boven de 4.500.

Voordat we ons nu verder verdiepen in de achterliggende motieven van deze jongeren, is het wellicht handig om te bekijken wat voor soort bedrijfjes dat dan zijn. In welke branches zij zich voornamelijk bewegen.

Rommelen met websites

“Het overgrote deel van de ondernemende jongeren richt zich op het ontwikkelen van apps en webdesign,” zegt Jessica. “We leven in een digitale wereld en jonge generaties zijn heel handig daarin. Ze rommelen met een eigen website en al snel leren ze programmeren.”

Daarnaast starten veel jonge ondernemers hun eigen webshop met kleding en andere mode-artikelen. “Wat we ook veel zien zijn DJ’s en muzikanten die zich als ondernemer inschrijven en daaraan gerelateerde zaken als productiebedrijfjes en evenementenorganisatie.”

Webshop in een zucht en scheet

In deze digitale wereld wordt het ook steeds eenvoudiger om een bedrijfje te starten. Een webshop is immers zo in elkaar geknutseld en als je een handeltje wilt opzetten, zijn verkoopsites als Marktplaats en eBay de ideale startpunten om spullen op de kop te tikken.

Volgens Jessica geldt hetzelfde voor het organiseren van evenementen. “Ze organiseren een klein feest, dat wordt steeds leuker en populairder en voor ze het weten groeien die feestjes uit tot groot evenement. Wat ook helpt is dat ondernemerschap door verschillende programma’s in het onderwijs wordt gestimuleerd.”

Eerst maar eens starten

Ondernemen is hot. Want onder de oppervlakte van de ruim 4.500 jongeren die zich in 2015 inschreven bij de KvK, zijn duizenden andere jongeren ook al bezig met ondernemen. Ze hebben zich alleen nog niet officieel geregistreerd.

“Maar dat is ook prima,” zegt Jessica. “Wij adviseren zelfs om eerst te starten, om te kijken of je daadwerkelijk geld kunt verdienen met je idee voordat je allerlei onnodige kosten maakt.”

Krappe arbeidsmarkt

“Veel jongeren maken apps of websites voor familie en vrienden, wat al een aardig zakcentje oplevert. Mijn advies is om te onderzoeken of je een netwerk kunt opbouwen en uitbreiden buiten je vriendenkring. Lukt dat en ga je er meer dan een zakcentje mee verdienen, dan wordt het tijd om je in te schrijven bij de KvK.”

Toch is de stijgende lijn niet alleen te verklaren uit het feit dat jongeren steeds creatiever worden of omdat het tegenwoordig vrij makkelijk is om je eigen online winkeltje te openen. “Ik spreek veel jongeren die me vertellen dat ze in de huidige arbeidsmarkt weinig kans zien op een vaste baan. In dat soort gevallen zit er bijna niets anders op dan een eigen onderneming te starten.”

Bekwaam of onbekwaam?

Wanneer je nog geen achttien jaar bent als je een bedrijf wil beginnen, dan ben je volgens de wet handelingsonbekwaam. Dit betekent dat je niet zelf contracten en overeenkomsten mag ondertekenen of op eigen houtje geld mag lenen.

Ben je tussen de zestien en achttien jaar dan kan je wel een zogeheten handlichting aanvragen bij de kantonrechter. Als de rechter je die toekent, heb je geen toestemming van je ouders (of voogd) nodig om allerlei zakelijke handelingen te verrichten. Jongeren onder zestien jaar kunnen geen handlichting aanvragen en moeten dus altijd hun ouders of opvoeders laten ondertekenen. Het is niet anders.

Niet altijd leuk

Het is natuurlijk hartstikke leuk, eigen baas zijn en je product aan de man brengen, maar een eigen bedrijf is niet alleen maar leuk. Jessica vraagt zich soms ook hardop af of de tieners wel beseffen waar ze aan beginnen.

“Je neemt ook risico’s als je een bedrijfje begint. Het gebeurt namelijk regelmatig dat jongeren alleen mondelinge afspraken maken. Een mondelinge afspraak is bindend, maar moeilijk te bewijzen.”

Iets beter nagedacht

“Ik adviseer dan ook om afspraken vast te leggen op papier, bijvoorbeeld algemene voorwaarden. En er is ook nog zoiets als de Belastingdienst waar je mee te maken krijgt. Dus is het belangrijk dat je een goede inschatting kunt maken van je inkomsten, wat je moet afdragen en alle administratie die daarbij komt kijken.”

Dat is volgens Jessica ook het grote verschil tussen ondernemers onder en boven de 20 jaar. “Ondernemers van een jaar of 25 hebben over het algemeen iets beter nagedacht en hun plannen ook wat duidelijker uitgewerkt. Ze hebben al informatie en kennis ingewonnen over het ondernemerschap en wat ze kunnen verwachten, of dat nu bij KvK is of bij andere organisaties.”

>> Doe de test: Ben je een ondernemer of een loonslaaf?
>> Quincy (18) heeft een idee voor nóg een bedrijf
>> Kijk de docu: Ik ben jong en eigen baas